ΜΝΗΜΕΣ ΤΟΥ ‘83

Τα θεμέλιά μου στα βουνά

και τα βουνά σηκώνουν οι λαοί στον ώμο τους

Και πάνω τους η μνήμη καίει

άκαυτη βάτος.

ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ

 

 

Όταν η λήθη εισβάλλει, όταν η λησμοσύνη απλώνεται, πόσο εύκολο είναι στ’ αλήθεια, μια κοινωνία να οδηγηθεί στο δρόμο της βαρβαρότητας.

Όμως θα ήταν μια ένδειξη ωριμότητας αν μπορούσαμε να δούμε τις πόλεις μας και τη διαχείριση της μνήμης ως μία αφετηρία να τιμήσουμε, να σεβαστούμε και κυρίως να στοχαστούμε πέρα από τις δικές μας μικρές και ασήμαντες υπάρξεις.

Στην πόλη μας η μνήμη διατηρείται, είναι ενεργή και χαρακτηρίζει μια υγιή κοινωνία. Γιατί τι άλλο είναι οι τιμητικές, εορταστικές εκδηλώσεις για τα σαράντα χρόνια από την ίδρυση και αδιάλειπτη λειτουργία του Δημοτικού Περιφερειακού Θεάτρου Αγρινίου, παρά η έκφραση μιας υγιούς κοινωνίας που ως πολίτες και θεσμοί γιορτάζει, μία κορυφαία έκφραση του πολιτισμού που εύρωστη και καρποφόρα πορεύεται τέσσερις δεκαετίες τώρα.

Το Αγρίνιο αγαπά το θέατρο. Πάντα το αγαπούσε.

Έχει γραφτεί πως αν τα μπουλούκια, οι περιοδεύοντες δηλαδή θίασοι που όργωναν την ελληνική περιφέρεια χρόνια πριν, πήγαιναν καλά στις παραστάσεις τους στο Αγρίνιο, θα συνέχιζαν εξίσου καλά και στην υπόλοιπη περιοδεία τους.

Πέρασαν λοιπόν τα χρόνια για να φτάσουμε στο 1980, τότε που το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αγρινίου πήρε την πολύ σημαντική απόφαση να ιδρύσει το «Θέατρο Δήμου Αγρινίου».

Ήταν η πρώτη επαγγελματική δημοτική σκηνή στην Ελλάδα.

Έτσι πορεύτηκε η πόλη μας στο πεδίο του θεάτρου, ώσπου το 1983, με προίκα πολύτιμη αυτή την παρακαταθήκη, εντάχθηκε στο θεσμό των έξι πρώτων επιχορηγούμενων Δημοτικών Περιφερειακών Θεάτρων της χώρας, όραμα και πραγμάτωση της αξέχαστης Μελίνας Μερκούρη.

Εδώ ας σταθμεύσουμε για να θυμηθούμε τον άνθρωπο που συνέδεσε άρρηκτα το όνομά του με το θέατρο στο Αγρίνιο. Τον άνθρωπο που οραματίστηκε μια πολυκεντρική θεατρική ανάπτυξη, που πίστευε βαθιά στη δυνατότητα της περιφέρειας να αρθρώσει αυτόνομο πολιτιστικό λόγο, να δημιουργήσει θεατρικό, άρα ευρύτερο πολιτισμό και να συμβάλει έτσι στη συνδιαμόρφωση του πολιτισμικού προσώπου της χώρας μας.

Ο άνθρωπος αυτός είναι ο αείμνηστος δήμαρχος Αγρινίου, Στέλιος Τσιτσιμελής.

Τον Νοέμβριο του 1983 υπογράφηκε η προγραμματική σύμβαση ανάμεσα στο Υπουργείο Πολιτισμού και το Δη.Πε.Θε. Αγρινίου. Έτσι το καινούριο θέατρο άνοιξε τα φτερά του.

Για την ιστορία, επιτρέψτε μου να αναφέρω τα πρώτα όργανα του θεάτρου που ανέλαβαν τη δύσκολη αποστολή να δώσουν δύναμη και υπόσταση στο νέο θεσμό:

Διοικητικό Συμβούλιο:

Πρόεδρος:          Στέλιος Τσιτσιμελής, Δήμαρχος Αγρινίου

Αντιπρόεδρος:   Θανάσης Ροντήρης

Γραμματέας:      Ηλίας Λαΐνας

Ταμίας:               Θεοφάνης Σαφαρίκας

Μέλη:                 Χρήστος Πολιτόπουλος:

Βαγγέλης Τσαμπαλάς

Πάνος Αναγνωστόπουλος

Τάσος Τσέλος

Βαγγέλης Κρικοχωρίτης

Καλλιτεχνική Επιτροπή:

Πρόεδρος:  Κώστας Τριανταφυλλίδης

Γεράσιμος Παπατρέχας

Γιώργος Μικέλλης

Δημόσιες Σχέσεις: Κώστας Κακκαβιάς

Το έργο της σωστής πλοήγησης του νέου σκαριού ανέλαβε ο εκ των πρωτεργατών του κυπριακού θεάτρου, ο σκηνοθέτης και ηθοποιός, Νίκος Σιαφκάλης.

Ήταν ο πρώτος Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Δη.Πε.Θε. Αγρινίου.

Ο Νίκος Σιαφκάληςήταν βαθύς γνώστης του θεάτρου, ακούραστος δουλευτής και έτρεφε βαθύ και απεριόριστο σεβασμό στο λαϊκό αισθητήριο.

Συνέλαβε και υλοποίησε με επιτυχία ένα σχέδιο διπλού, εναλλασσόμενου δραματολογίου, γιατί πίστευε πως η αυξημένη προσφορά θα δημιουργούσε ζήτηση.

Και δικαιώθηκε.

Φτάνουμε λοιπόν σε δύο σημαντικές ημερομηνίες για τον πολιτισμό της πόλης και της περιφέρειάς μας: ανοίγει την πύλη του το Δη.Πε.Θε. Αγρινίου με δύο διαφορετικές πρεμιέρες, προϊόν του σχεδιασμού για ένα εναλλασσόμενο ρεπερτόριο.

Στις 13 Ιανουαρίου 1984 παρουσιάζεται «Το Στραβόξυλο» του Δημήτρη Ψαθά και ακριβώς την επομένη μέρα η «Ηδονή της Τιμιότητας» του Λουίτζι Πιραντέλλο.

Το θέατρο ήταν κατάμεστο.

Το κοινό της περιφέρειας, το δήθεν άμοιρο θεατρικής αντίληψης, αγκάλιασε την προσπάθεια, γιατί το δικό του θέατρο εξέπεμπε το δικό του φως.

Στο τέλος της πρώτης χρονιάς, στην ετήσια έκθεση του Δη.Πε.Θε. προς το Υπουργείο Πολιτισμού, στάλθηκαν τα επίσημα στοιχεία του απολογισμού δραστηριοτήτων. Γράφει ο Νίκος Σιαφκάληςστο βιβλίο του “Η Πορεία μου στο Θέατρο” (Λευκωσία 2014).

«Με την πρώτη θεατρική περίοδο λειτουργίας θεάτρου στο Αγρίνιο πάνω σε επαγγελματική βάση, επιτελέστηκε ένα θαύμα. Το κοινό … έτρεξε μαζικά στις αίθουσες του θεάτρου. 184 παραστάσεις με σύνολο 40, 133 θεατών, δηλαδή περίπου 250 θεατές ανά παράσταση, είναι κάτι που θα ζήλευαν πολλοί αθηναϊκοί θίασοι».

Θα μπορούσα να συνεχίσω μιλώντας ξεχωριστά για έργα και συντελεστές ως τη λήξη της θητείας του Νίκου Σιαφκάληπου κράτησε τρία χρόνια. Όμως δεν είναι αυτός ο σκοπός του σημειώματός μου. Επιβάλλεται όμως να ειπωθεί πως το θέατρο παρουσίασε ένα εύρος ρεπερτορίου που εκκινά από την αρχαία ελληνική γραμματεία και φτάνει ως το σύγχρονο θέατρο, τίμησε όλους τους συντελεστές των παραστάσεών του και τιμήθηκε από αυτούς.

Ωστόσο, ας μου επιτραπεί να αναφέρω μερικά μόνο εξαιρετικά γεγονότα που συνέβησαν τότε.

Πρώτα απ’ όλα ξαναζωντάνεψε το αρχαίο θέατρο των Οινιαδών. Μόχθησαν γι’ αυτό ο δήμαρχος και ο καλλιτεχνικός διευθυντής και κατάφεραν να υπάρχει σήμερα ένα αρχαίο θέατρο στο νομό Αιτωλοακαρνανίας που φιλοξενεί παραστάσεις.

Στις 29 Αυγούστου 1986, δόθηκε η πρώτη παράσταση στο αρχαίο θέατρο Οινιαδών κατά τους νεότερους χρόνους από το Δη.Πε.Θε. Αγρινίου με το έργο του Αριστοφάνη «Αχαρνής» σε σκηνοθεσία Τάσου Λέρτα με το Γιώργο Νάκο στο ρόλο του Δικαιόπολη.

Η παράσταση δόθηκε με το φως της μέρας, γιατί η έλλειψη ηλεκτρικού ρεύματος δεν επέτρεψε να γίνει βράδυ. Καταχειροκροτήθηκε.

Τον Μάιο του 1985 οργανώθηκε στο Αγρίνιο το πρώτο σεμινάριο Δημοτικών Περιφερειακών Θεάτρων με τη συμμετοχή σημαντικών ανθρώπων του θεάτρου, όπου συζητήθηκαν οι ανάγκες που προκύπτουν από τις εμπειρίες της λειτουργίας των Δη.Πε.Θε. της χώρας.

Και δεν θα ξεχάσω ποτέ πως την ημέρα που διεξαγόταν ο τελικός του παγκοσμίου κυπέλλου ποδοσφαίρου 1986, παίχτηκε ο «Οθέλλος» του Σαίξπηρ σε σκηνοθεσία τουΝίκου Σιαφκάλη στο θέατρο «Ελληνίς» με αθρόα προσέλευση κόσμου.

Έχω την πολύ μεγάλη τιμή να υπηρετώ το Δη.Πε.Θε. Αγρινίου από την ίδρυσή του συνεχώς μέχρι σήμερα πρώτα ως μέλος των καλλιτεχνικών του επιτροπών και στη συνέχεια των διοικητικών του συμβουλίων. Κάθε φορά που η μνήμη στρέφεται σ’ αυτά τα πρώτα χρόνια αισθάνομαι συγκίνηση και περηφάνεια. Συγκίνηση που μου προκαλεί η θύμηση όλων όσοι εργάστηκαν για να στεριώσει το θέατρο και περηφάνεια γιατί το Δη.Πε.Θε. Αγρινίου συνεχίζει να πορεύεται και σήμερα με αναπεπταμένα τα ιστία μέσα σε δύσκολους καιρούς· με λογισμό και μ’ όνειρο.

Κλείνω έτσι όπως άρχισα αυτό το σημείωμα.

Το Αγρίνιο αγαπά το θέατρο. Αγαπά το Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρό του.

Το αγαπά ο Δήμος Αγρινίου που διαχρονικά το ενθαρρύνει, το στηρίζει, το προωθεί και το αναδεικνύει.

Το αγαπούν οι εργαζόμενοί του που αναλίσκονται στην υπηρεσία του.

Το αγαπούν οι πολίτες του Αγρινίου που προσβλέπουν σ’ αυτό ως μεγάλη δύναμη πολιτιστικής ανάπτυξης.

Το αγαπούν οι Αιτωλοακαρνάνες που είτε βλέπουν παραστάσεις στις φιλόξενες αίθουσές του, είτε το υποδέχονται στις περιοδείες του.

Το αγαπούν οι νέοι, οι μαθητές, που στο πλαίσιο του φεστιβάλ μαθητικού θεάτρου, που οργανώνει ο δήμος Αγρινίου, τους δίνεται ο χώρος του θεάτρου, ο τεχνικός του εξοπλισμός και η συνδρομή των τεχνικών του και όχι μόνο αυτό. Φροντισμένες παραστάσεις στην παιδική και νεανική του σκηνή.

Η Αιτωλοακαρνανία σεμνύνεται. Το θεατρόφιλο κοινό της χώρας καταθέτει την εκτίμηση και το σεβασμό του.

Θυμάμαι ακόμα…

Σβήνοντας ένα κομμάτι από το παρελθόν είναι σαν να σβήνεις και ένα αντίστοιχο κομμάτι από το μέλλον.

Θυμάμαι ακόμα…

Θυμόμαστε.

Γιώργος Μικέλλης

Φιλόλογος – Θεατρολόγος